Herkes bazen kendini hasta hisseder ancak bazı durumlarda kişi, her daim veya zamanının büyük bir bölümünde hastaymış gibi hissedebilir. Bu hissiyat; mide bulantısına, sık sık üşütmeye ya da bitkinliğe neden olabilir.
Uykusuzluk, stres, anksiyete ya da beslenme yetersizliği nedeniyle kişi birkaç gün, hafta ya da aylar boyunca durmadan hasta hissedebilir.
Diğer durumlarda ise, altta yatan tıbbi bir bozukluk olabilir.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ne (CDC) göre; 2012 yılı itibariyle Amerika’daki yetişkinlerin yaklaşık yüzde 50’sinde en az bir kronik veya uzun süreli böyle durum olduğu görülmektedir (1).
Bir kişi hamileyse veya hamile kalma dönemindeyse, günün herhangi bir saatinde ortaya çıkabilen ve beraberinde kusma da görülebilen tipte rahatsızlıklar hissedebilir.
Bu yazımda; kendini her zaman hasta hisseden bir insan için bu durumun sebepleri, belirtileri ve tedavi yöntemlerine yer vereceğim.
Hasta Hissetmenin Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Aşağıda bireylerin her zaman kendini hasta hissetmesinin yaygın nedenleri, belirtileri ve her birinin nasıl tedavi edileceği ile ilgili bazı bilgiler bulunmaktadır.
1. Anksiyete
Birçok kişi anksiyeteyi hasta hissetmekle ilişkilendirmeyebilir ancak çoğu zaman bu durum, kişinin midesine vurarak hasta hissettirebilir.
Anksiyetesi olan bir kişi, mide bulantısı hissedebilir veya daha sık hastalandığını fark edebilir. Çünkü anksiyete, bağışıklık tepkilerini zayıflatır.
Diğer anksiyete bozukluğu belirtileri arasında şunlar yer almaktadır:
- Terleme
- Nefes darlığı
- Baş dönmesi
- Hızlı kalp atışı
- Titreme
İnsanların, endişe duymaları normaldir. Bir kişi sürekli endişeli hissettiğinde ve bu durum günlük yaşamın önüne geçtiğinde, bir doktor ile anksiyete bozukluğu konusunda konuşmak isteyebilir.
Bir kişi 6 aydan daha fazla bir süre boyunca hemen hemen her gün kendini endişeli hissediyorsa kişiye, yaygınlaşmış anksiyete bozukluğu (YAB) teşhisi koymak mümkün olabilir (2).
Bir kişinin kaygısı sosyal temas veya hijyenik olmayan yerler gibi belirli durumlara özgüyse, spesifik bir anksiyete bozukluğu veya fobisi olabilir.
Anksiyete Bozukluğu Nasıl Geçer?
Anksiyete ve anksiyete bozuklukları, tedavi edilmesi mümkün olan problemlerdir. Olası anksiyete bozukluğu tedavisi seçenekleri şunlardır:
- Yaşam tarzı faktörleri, ilişkiler veya ilaçlar olası anksiyete nedenini çözmede etkili olabilir.
- Bilişsel davranışçı terapi (CBT) veya kişilerarası terapiyi (IPT) içerisinde bulunduran psikoterapi veya konuşma terapileri.
- Bir doktorla konuşmak ve beta bloke ediciler gibi ilaçlar kullanmak (3).
2. Kronik Stres
Hayatın belirli dönemlerinde, stres deneyimlemek tamamen normal bir durumdur ancak bunun sürekli hale gelmesi zihin ve bedeni büyük ölçüde etkileyebilir.
Keder, şok veya travmatik deneyimlerden kaynaklanan aşırı stres de insanları fiziksel olarak etkileyebilir.
Stres; bağışıklık sistemini, sinir sistemini, hormonları ve kalp fonksiyonlarını etkilediği için kronik veya aşırı stresi olan kişiler, birçok farklı belirtiye sahip olabilir.
Kronik stresin diğer belirtileri arasında şunlar yer almaktadır:
- Enerji eksikliği,
- İshal, karın krampları, bulantı ve kabızlık gibi sindirim problemleri,
- Uykusuzluk veya uyumakta zorluk,
- Anksiyete,
- Kas ağrısı veya sertliği,
- Baş ağrısı,
- Soğuk algınlığı, grip ve idrar yolu enfeksiyonları (İYE) gibi daha sık görülen enfeksiyonlar,
- Sosyal faaliyetlere veya ortamlara katılma arzusunda azalma başlıca göstergeler arasında yer alır.
Kronik Stres Tedavisi
Kronik stresi tedavi etmenin tek kesin yolu, altta yatan nedeni ele almak ve değiştirmektir. Bununla birlikte birkaç yaşam tarzı alışkanlığı, stresi ve belirtilerini büyük ölçüde azaltabilir.
Stresi yönetmek veya azaltmak için birçok geleneksel ve alternatif tedavi yöntemi mevcuttur.
Kişinin, sahip olduğu stresli hali tedavi etmede kullanabileceği iyi yollar şunlardır:
- Üzgünlüğe neden olan çatışma kaynaklarını çözmek.
- Olabildiğince sık düzenli egzersiz yapmak.
- Açık havada iyi bir zaman geçirmek.
- Yoga, meditasyon, derin nefes alma ve rehberli vizualizasyon gibi farkındalık ve stres atma egzersizleri yapmak.
- İşle ilgili sorunları veya bitmemiş işi eve getirmekten ve evle ilgili sorunları ise işe taşımaktan kaçınmak.
- Özellikle çizim, yazma, resim veya müzik gibi yaratıcılığı destekleyen stres azaltıcı bir hobi edinmek.
- Aileden ve arkadaşlardan destek ve anlayış istemek.
- Bir akıl sağlığı uzmanından yardım almak.
3. Uyku Eksikliği
Düzgün, düzenli uyku zihinsel ve fiziksel sağlık için önemlidir. Bir kişi kronik olarak uykudan mahrum kaldığında, kendini hep hasta hissedebilir (4).
Birçok kronik tıbbi durum genellikle her iki durumun semptomlarını şiddetlendirerek uykuya müdahale edebilir.
Kronik uyku yoksunluğu ya da yeterli uyku eksikliğinin yaygın belirtileri arasında şunlar vardır (5):
- Gündüz uykusuzluğu,
- Genel yorgunluk,
- Konsantre olmada veya verilen görevleri tamamlamada zorluk çekmek,
- Asabilik ve anksiyete,
- Daha sık enfeksiyonlar ve daha uzun iyileşme süresi,
- Depresyon şeklinde sıralanabilir.
Uyku Eksikliği Tedavisi
Uyku yoksunluğunu iyileştirmenin yaygın yolları şu şekildedir:
- Uyku ve uyanma takvimi (hafta sonları bile) ayarlamak ve ona bağlı kalmak.
- Elektronik eşyalar gibi yatak odasındaki rahatsız edici kaynakları uzaklaştırmak.
- Uyku apnesi, huzursuz bacak sendromu, anksiyete ve kronik ağrı gibi uykuyu engelleyen durumlar için tedavi aramak.
- Enerji içeceklerinden ve çok fazla kafeinden kaçınmak.
- Yoga, meditasyon, sıcak banyo veya bir kitapla, yatmadan önce rahatlamak uyku kalitenizi artırabilir.
4. Kötü Beslenme ve Dehidrasyon
Dehidrasyon, yetersiz beslenme veya kötü beslenme, her biri vücuda stres uygular. Uygun miktarda besin ve hidrasyonun kronik eksikliği, aşağıdakiler dahil birçok soruna neden olabilir:
- Kronik yorgunluk ve halsizlik,
- Baş dönmesi veya denge kaybı,
- Konsantrasyon zorluğu,
- Zayıf bağışıklık sağlığı ve uzun iyileşme süresi,
- Kilo kaybı bu problemlerin başlıcalarıdır.
Kötü Beslenme ve Dehidrasyon Tedavisi
Günlük önerilen su tüketim miktarı; kişinin yaşına, cinsiyetine, hamilelik durumuna ve hastalığına bağlı olarak değişmektedir. Çoğu insanın günde en az 6 ila 8 bardak su içmesi gerektiği sıkça söylenmektedir (6).
Yetersiz beslenmeyi tedavi etmek ve önlemek için insanlar aşağıdakiler de dahil olmak üzere besin bakımından zengin, sağlıklı ve dengeli bir beslenme düzenine sahip olmalıdır:
- Kepekli tahıllar,
- Bütün meyve ve sebzeler,
- Kuru fasulye, mercimek ve nohut gibi bakliyatlar,
- Yağlı balıklar, sızma zeytinyağı, çoğu kuruyemiş, bütün yumurtalar, avokado ve bitter çikolata gibi sağlıklı yağ içeren besinler diyet listenizde bulunmalıdır.
5. Zayıf Hijyen
Zayıf hijyen (özellikle de oral), birinin sürekli hasta hissetmesine neden olabilecek çeşitli semptomlara neden olabilir. Zayıf hijyen, bakterilerin çoğalmasını ve gelişmesini kolaylaştırarak enfeksiyona neden olabilir.
Deri; vücudun, bakteri ve virüs gibi enfeksiyonlara neden olabilecek şeylere karşı doğal engelidir.
Vücudun yıkanması ve kıyafetler ile yatakların temiz tutulması, bakterileri uzak tutmaya ve doğal, sağlıklı bakteri topluluklarının kontrol altında tutulmasına yardımcı olabilir.
İnsanların diş etlerinde çok fazla kan damarı vardır. Bu kan temini; kronik, tedavi edilmeyen diş eti enfeksiyonlarının vücuda yayılabileceği anlamına gelir. Şiddetli diş eti hastalığı ayrıca, çeşitli tıbbi durumlarla ilişkilendirilmiştir (7).
Hijyensizlik Nasıl Giderilir?
Vücudun, kıyafetlerin ve yatak takımlarının düzenli olarak yıkanması, zayıf hijyenle ilgili çoğu enfeksiyonun tedavisine ve önlenmesine yardımcı olur. Ağız hijyeni alışkanlıklarını uygulamak tedavinize yardımcı olabilir ve diş eti enfeksiyonları ile hastalıklarına yakalanma olasılığını büyük ölçüde azaltır.
İyi ağız hijyeni alışkanlıkları arasında şunlar yer almaktadır:
- Florürlü diş macunu ile günde en az iki kez fırçalama ve düzenli olarak diş ipi kullanmak.
- Düzenli diş muayenesi olmak ve temizlik yaptırmak.
- Sigarayı veya tütün ürünlerini kullanmayı bırakmak.
- Şekerli yiyecek ve içeceklerden kaçınmak.
6. Alkol, Kafein, Uyuşturucu Madde veya İlaçlar
Alkol, kafein, eğlence amaçlı uyuşturucu maddeler ve birçok reçeteli ilacın uykuya negatif etki ettiği bilinmektedir. Bu durum, genel olarak hasta olma hissine yol açabilir.
Uyarıcı veya yatıştırıcı olarak işlev gören kimyasalların aşırı kullanımı veya uzun süreli kullanımı, bazı zihinsel ve fiziksel problemlerin oluşumuna neden olabilir.
Peki, Ne Yapmalı?
Kişi, özellikle akşamları veya yatmadan önce içlerinde bu kimyasallar bulunan içeceklerden, yiyeceklerden ve ilaçlardan uzak durmalıdır.
Kafeinin ve şekerin, bir insanın nasıl hissettiği üzerinde güçlü bir etkisi olabileceğini aklınızda bulundurmanız önemlidir.
Eğer kişinin belirtilerine reçeteli ilaç neden olduysa, alternatif bir yol bulmak için sağlık uzmanıyla konuşmalıdır.
7. Bağışıklık Koşulları
Otoimmün koşullar bağışıklık sistemini zayıflatır ve enfeksiyon, soğuk algınlığı ve grip gelişimini kolaylaştırır. Bu durum; kronik bağışıklık rahatsızlığı olan kişilerin, kendilerini daha sık hasta hissetme eğiliminde oldukları ve hastalıklardan kurtulmaları için daha uzun zaman gerekebileceği anlamına gelmektedir.
İnsanların sürekli hasta hissetmelerine neden olabilecek yaygın bağışıklık sistemi rahatsızlıkları şunlardır:
- Deri veremi,
- HIV,
- Çölyak hastalığı,
- İltihaplı bağırsak hastalığı (IBS),
- Astım,
- Artrit,
- Alerjiler,
- Tip 1 diyabet,
- Çoklu skleroz,
- Graves hastalığı şeklinde sıralanabilir.
Otoimmün durumlar; yorgunluk, döküntü, uykusuzluk ve mide-bağırsak problemleri gibi birçok belirtiye neden olur (8).
Bağışıklık Problemi Tedavisi
Otoimmün bir durumla ilgili semptomları tedavi etmenin tek yolu, tıbbi tedavi aramak ve var olan durumu izlemektir.
Bağışıklığınızı güçlendirecek multivitaminler için tıklayın!
8. Enfeksiyona Maruz Kalma
Diğer insanlarla çok fazla sosyal teması olan kişiler, daha çok virüs ve bakteri gibi enfeksiyonlara neden olan şeylere maruz kalır.
Aşağıdaki durumlarda insanlar daha fazla enfeksiyona maruz kalabilir:
- Çocuklarla çalışmak.
- Sağlık sektöründe çalışmak.
- Yurtlarda olduğu gibi diğer insanlarla yakın mesafede yaşamak.
- Çok seyahat etmek ya da sıkça toplu taşıma araçlarını kullanmak.
Enfeksiyonu Önleme Yolları
Bir kişi her zaman sosyal temastan kaçınamaz ancak, enfeksiyon riskini azaltmak için aşağıdaki teknikleri kullanabilir:
- Sık sık el yıkamak.
- Bulaşıcı hastalığı olan birine yakın olduğunda yüzünü korumak.
- El dezenfektanları kullanmak.
9. Kansızlık (Anemi)
Kansızlığı olan kişiler, kanlarında oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerinin bir parçası olan hemoglobine yeterli miktarda sahip değillerdir. Bu kişilerin dokuları ve hücreleri yeterince oksijen almadığı için düzgün çalışamazlar.
Aneminin sık görülen belirtileri arasında şunlar bulunmaktadır:
- Bitkin hissetme ve kolayca yorulma,
- Konsantrasyon zorluğu,
- Nefes darlığı,
- Soluk ten semptomlar arasında yer alır.
Kansızlık Tedavisi
Kansızlığı tedavi etmenin en kolay yolu, beslenme düzeninizde birtakım değişiklikler yapmak veya demir takviyeleri kullanmaktır.
Demir minerali açısından zengin yiyecekler şunlardır:
- Koyu, yeşil yapraklı sebzeler,
- Fasulye, mercimek ve baklagiller,
- Tavuk, balık ve sığır eti,
- Kuruyemiş ve tohumlar,
- Yumurta,
- Kahverengi veya yabani pirinç,
- Güçlendirilmiş tahıllar ve ekmek ürünleri demir alımınızı artırabilir.
Oluşabilecek Komplikasyonlar
Kendini her zaman hasta hisseden insanların iş veya okulu aksatma ya da günlük aktiviteleri daha az yapma ihtimalleri daha yüksektir. Bu, özellikle kişinin kronik bir durumu olduğunda geçerlidir.
Kronik durumlar ayrıca, anksiyete duygularına neden olabilir ve düzenli uyku, egzersiz ve sosyalleşme gibi sağlık için önemli olan faaliyetlere etki edebilir.
Spesifik komplikasyonlar, bir nedene bağlı olmasına rağmen kendini sürekli hasta hisseden ve semptomları düzelmeyen kişilerde depresyon, anksiyete veya yorgunluk problemleri gelişebilir.
Ne Zaman Doktora Görünmeli?
Bir veya iki haftadan fazla süre boyunca kendisini hasta hisseden herkes, tıbbi bir yardım almalıdır. Doktor, hastalığın nedenini anlayabilir ve tedavi sağlayabilir. Ayrıca, belirtileri azaltabilecek yaşam tarzı değişiklikleri veya tedaviler önerebilir.
Buna ek olarak, uzun süren hastalıklar hakkında bir doktorla konuşmanız önemlidir. Çünkü bu sayede doktor, problemin altında yatan tıbbi koşulları ekarte edebilir veya tedavi edebilir.
Bağışıklık sisteminizi hızlıca güçlendirmenizi sağlayacak 10 takviye için tıklayın!